Vergi incelemesinde mükelleflerin hakları ve bilmesi gereken durumlar

30.11.2018 18:49:31

SEYFEDDİN ACAT

Mali Müşavir

[email protected]

Vergi konusu çok karmaşık ve anlaşılması zor olup; bir sürü kanun, tebliğ, sirküler, mukteza ve daha benzeri çok mevzuat maddeleri arasında kaybolmuş sevimsiz bir konulardır. Vergi usul kanun ve inceleme yönetmeliğinde olmamakla birlikte mükellefin vergi mevzuatına hakim olamayacağından vergi inceleme aşamasında mali müşavirin veya mali mevzuata hakim kişileri bulundurması mükellefin için yararlı olacaktır.

Vergi incelemenin amacı, mükellefin devlete ödemesi gereken vergileri doğru bir şekilde tespit etmenin yanında vergi müfettişlerin yapmış oldukları incelemelerde, gerek vergi usul kanununda gerekse vergi incelemede uyulması gereken usul ve esaslar hakkındaki yönetmelikteki temel ilkelere uymak zorunlulukları bulunmaktadır. Bu nedenle mükelleflerin vergi inceleme öncesi, vergi incelemenin yürütülmesi aşamasında ve inceleme sonunda sahip oldukları haklara kısaca değinmek yerinde olacaktır.

-Vergi müfettişleri incelemeye başlamadan önce mükellefe incelemenin konusunu söylemek gerekmektedir. Yani mükellef vergi incelemesine başladığını gösteren inceleme başlama tutanağı düzenlemeden önce inceleme konusunu vergi müfettişinden öğrenme hakkı bulunmaktadır.

-Mükellef inceleme konusunu öğrendikten sonra vergi müfettişin, vergi incelemesine başladığı hususu bir tutanağa bağlaması gerekmektedir. Vergi müfettişin, vergi inceleme tutanağın bir örneğini mükellefe vermek gerekmektedir. Aksi halde mükellefin vergi inceleme tutanağının kendisine vermesini isteme hakkı bulunmaktadır.

-Diğer önemli hususun ise özellikle vergi usul kanununda açık bir şekilde “incelemenin mükellefin kendi işyerinde yapılması esastır” ifade ettiği halde hiç uygulanmayan maddedır. Oysa mükellefin belirteceği özel nedenlerden dışında kendi rızası alınmadan vergi incelemenin işyerinin dışında yapılması mümkün değildir. Maalesef bu yönde Danıştay kararları mevcut olduğu halde mükellefin talebi olmadığı halde vergi müfettişleri “incelemenin idarede yürütülmesi” hususunda mükellefin muvafakatini aldığına dair vergi inceleme tutanağına geçirip mükellefe imzalatılıyor. Mükellefin incelemenin işyerinde yürütmesine gerek yoktur çünkü vergi usul kanununda incelemenin mükellefin kendi işyerinde yapılması esastır.

-Vergi incelemenin mükellefin kendi işyerinde yürütülmeyip; vergi incelemesi idarede yürütülecekse mükelleflerin teslim edilecek defter ve belgeler için teslim tutanağının düzenlenmesini isteme hakkı vardır. Düzenlenecek tutanak yükümlülüğü ise vergi müfettişine aittir.

-Vergi incelemede uyulması gereken usul ve esaslar hakkındaki yönetmelikte mükellefin inceleme ile ilgili hak ve yükümlülüklerine ilişkin idareden öğrenme hakkına sahiptir. Bu nedenle idare mükellefin bilgilendirildiğinden emin olmak için inceleme ile ilgili hak ve yükümlülüklere ilişkin bililerin inceleme başlama tutanağını düzenlemektedir. eğer mükellef vergi inceleme ile ilgili bilgilendirilmemiş ise inceleme başlanma tutanağını imzalamak zorunda değildir.

-Vergi incelemenin işyerinde yapıldığı durumlarda işletmenin işlerini aksatacak veya çalışma saatleri dışında inceleme yapma izni vermeme hakkı bulunmaktadır. Ancak iş akışına engel olmayacak şekilde gerekli tedbirleri alırsa ise mükellef izin vermese dahi ve vergi müfettişi vergi incelemesini yürütebilecektir.

-Vergi müfettişi vergilendirme ile ilgili olayları ve hesap durumlarını tutanak düzenlemek suretiyle tespit ve tevsik edebilir. Vergi inceleme tutanağında genellikle mükellefin aleyhindeki hususlara yere vermekle birlikte bazı durumlarda da inceleme sırasında mükellefin lehine ortaya çıkan durumları veya mükellefin tutanağa geçirmek istediği hususlar olabilmektedir işte bu durumda; mükellef lehine olan bu durumları vergi inceleme tutanağa bağlamasını vergi müfettişinden isteme hakkı ve düzenlenen tutanaklardan nüshasını alma hakkına sahiptir.

-Mükellef, inceleme sırasında düzenlenen tutanakları imzalamama hakkına sahiptir. Ancak bu durumda mükellefini izni almaksızın teslim alınan defter ve belgeler inceleme kesinleşinceye kadar kendisine verilmeyecektir.

-Vergi müfettişi vergi usul kanuna göre inceleme sırasında mükellefin itiraz ettiği hususları tutanağa geçirmek zorundadır. Mükellefin tutanağa geçirmesini istedikleri hususları gerekçeli olarak belirtmek zorundadır. Vergi konusu çok karmaşık ve anlaşılması zor olup; bir sürü kanun, tebliğ, sirküler, mukteza ve daha benzeri çok mevzuat maddeleri arasında kaybolmuş sevimsiz bir konudur. Vergi usul kanun ve inceleme yönetmeliğinde olmamakla birlikte mükellefin vergi mevzuatına hakim olamayacağından vergi inceleme aşamasında mali müşavirin veya mali mevzuata hakim kişileri bulundurması mükellefin için yararlı olacaktır.

- Vergi incelemede uyulması gereken usul ve esaslar hakkındaki yönetmeliğine göre vergi müfettişleri görevden ayrılmış olsalar dahi, mükellefle ilgili öğrendikleri sırları ve gizli kalması gereken diğer hususları ifşa edemezler. Yine aynı şekilde bilgileri kendilerinin veya üçüncü şahısların yararına kullanamazlar.

-Vergi müfettişi, vergi incelemesi bitirdiğinde mükellef nezdinde incelemenin yapıldığını gösteren bir yazı mükellefe vermek zorundadır. Bu nedenle vergi müfettişi incelemenin sona erdiğini gösteren bir yazıyı mükellefe vermemesi halinde mükellef bunu isteme hakkına sahiptir.

-Mükellef, vergi incelemesi tamamlandıktan sonra ibraz edilen defter ve belgeleri geri isteme hakkına sahiptir. Ancak defter ve belgeler tutanakları imzalamama hakkını ileri sürer ise ibraz edilen defter ve belgeler vergi incelemesi kesinleşinceye kadar geri verilmez.

# YAZARIN DİĞER YAZILARI

Yazar Seyfeddin Acat - Mesaj Gönder


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Mardin Haber Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Mardin Haber Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Mardin Haber Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Mardin Haber Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.



Anket Mardin'in en Büyük sorunu nedir?
Tüm anketler